İşte Bebeğinizin Doğar Doğmaz Sahip Olduğu, Fakat Zamanla Unutacağı Refleksler!
Hani yüzen bir bebek gördüğümüzde “el kadar bebek nasıl böyle yüzüyor ya?” deyip şaşırıyoruz ya, işte bu konu onunla alakalı. Bizler boyumuzu biraz geçen suda bile panik olup çırpınmaya başlarken, daha “agu” bile diyemeyen bebekler cıbıldak cıbıldak suya atlıyorlar, sonra yüzüp çıkıyorlar. İnanılmaz geliyor ama aslında o kadar da inanılmaz değil.
Bebekler, doğar doğmaz bazı reflekslere sahip olarak doğarlar. Siz de öyle doğdunuz.
İşte bu doğuştan sahip olduğumuz refleksler, “Var olma refleksleri” ve “İlkel refleksler” olarak ikiye ayrılıyor.
Mesela nefes almak, göz kırpmak gibi refleksler doğduğumuz andan beri bizimle olan ve hayatımız boyunca kaybolmayacak olan reflekslerimiz. Bunların bilimsel adına “Var olma refleksleri” deniyor.
Bir de “İlkel refleksler” var.
Adından da belli olduğu üzere bu refleksler, doğarken sahip olduğumuz ama belirli bir zaman kaybettiğimiz reflekslerimiz. Şimdi gelin, o doğar doğmaz sahip olduğumuz fakat sonra kaybettiğimiz ilkel refleksler nelermiş, onlara bakalım.
1. Adım atma refleksi: Bebeğinizi koltuk altından tutup bir zemin üzerinde ayakta durmanızı sağladığınızda bebeğinizin adım atmaya yeltendiğini, hatta sizden destek alıp adım atmaya başladığını görmüşsünüzdür. İşte bu aslında bebişin ilkel bir refleksi. Üstelik bu refleksi göstermesi, sinir sisteminin gelişiminin de bir göstergesi aslında. Ama kötü haber, bebişiniz bu refleksini 8 hafta sonra kaybedecek. Sonra yine öğrenecek. 🙂
2. Moro refleksi: Moro refleksi demek zor geliyorsa “Sıçrama refleksi” de diyebilirsiniz bu reflekse. Aynı şey. Bebişler bu refleksi genelde ani hareketlerde veya yüksek bir ses duyduğunda gösterir. Bu refleks sırasında bebiş, kendini arkaya doğru gerer, kollarını uzatır ve hafifçe birleştirir ve bu refleksi 6 ay içinde kaybeder. 🙂
3. Kavrama, yakalama refleksi: Hani minnacık bebişlerin avucuna dokunursunuz da hemen parmağınızı sıkıca tutar ya, işte onun nedeni bu refleks. Ayak tabanına deydiğinizde ayak parmaklarını ayak tabanına doğru hareket ettirmesi de aynı refleks sebebiyle gerçekleşiyor. Bu ilkel refleksi 3 ay içinde kaybolacak ve zamanla yerini istemli yakalamaya bırakacak.
4. Tonik boyun refleksi: Sırt üstü yatırılan bebişin başını bir yöne çevirdiğinizde aynı yönde kolunu ve aksi yönde diğer bacağını açar. Aynı zamanda yüzüstü yatırılan bir bebiş, kafasını yana çevirerek rahatlıkla nefes alabilir. Bebeğin boğulmasını engelleyen bu refleks, 2-3 ay içinde yerini istemli harekete bırakacak.
5. Babinski refleksi: Bebişin ayağının altını gıdıkladınız mı hiç? Gıdıklamadıysanız da muhakkak günde 300-500 defa öpüyorsunuzdur. İşte o zaman görmüşsünüzdür, ayağının altı gıdıklanan bebek, ayak parmaklarını yelpaze gibi açar. (O ayakları, o parmakları yeriz biz!) Sinir sisteminin gelişimini gösteren bu ilkel refleks de 8-12 ay içinde kayboluyor.
6. Yüzme refleksi: En şaşırdığımız refleks bu galiba. Suya konan bir bebiş kollarını ve ayaklarını çırparak ve nefesini tutar. Hatta yüzer. Biz de böyle şaşım şaşım şaşırırız. Ama aslında bu da ilkel bir refleks olan yüzme refleksinden kaynaklanıyor. Suda doğum yapılırken de bu refleksten yararlanılıyor. 4-6 ay içinde kaybolan bu refleks sayesinde bebekler boğulmaktan korunuyor ve gerekli eğitimle bebek yüzücü olabiliyorlar. 🙂
7. Rooting refleksi: “Kökünü arama” refleksi olarak da bilinen bu ilkel refleks, bebişlerin yanağına ya da ağız çevresinde bir yere dokunduğunuz zaman yüzünü o yöne çevirmesini ve bu refleks sayesinde meme ya da biberonu bulabilmesini sağlar. Refleks, 6 ay içinde zayıflayıp kaybolur.
İlkel refleksler büyüdükçe kendini istemli hareketlere bırakır. Sinir sisteminin gelişimini gözlemlemede ilkel reflekslerin yeri oldukça büyük. Eğer yaşamın ilk 2 yılında ilkel refleksler hâlâ devam ediyorsa ya da bu reflekslerin meydana gelmesinde sıkıntılar gözlemleniyorsa, mutlaka nörolojik muayene yapılmalı.
Tüm bebişleri ilkel reflekslerinden öpüyor, mıncıklıyor ve kokluyorum
