‘Hayır’ Demeden Çocuğunuza Nasıl ‘Hayır’ Diyebilirsiniz?

Disiplini sağlamak için çocuklara ‘hayır’ demek en kolay yoldur. Ancak her zaman etkili olamaz. Bu yazıda, çocuklarımızın bizi dinlemesi için etkin olabilecek başka yollar var.

Çoğu ebeveynlik uzmanı, çocuklara ‘hayır’ demenin, çocuklara disiplini öğretmek yerine, onlarda kızgınlık türü hislerin tohumlarını attığını söylüyor. Audrey Ricker, çok fazla ‘hayır’ kelimesini kullanmanın çocukları bu vb. kelimelere karşı duyarsızlaştırdığını söylüyor. Çocuklara, yapmalarını istemediğimiz şeyler için kısa ve net ifadeler kullanmalıyız. Örneklerle anlatmak gerekirse…

“Dondurmayı çok sevdiğini biliyorum ama çok fazla yemek iyi değil.”

Çok fazla abur cubur yemek isteyen çocukların özellikle daha sağlıklı alternatiflere yönlendirilmesi gerekiyor. David Walsh’a göre “yarın alıcam, yarın yersin” gibi geçiştirici ifadeler de doğru değil. Çünkü çocuklar ve ebeveynler için zaman aynı şekilde işlemiyor.

“Besinler yemek içindir, oraya buraya atmak için değil.”

Bebekler ve küçük çocuklar genellikle yemekle oyun oynamak eğilimindedir. Hâlâ gerektiği kadar aç olmayabilir mesela çocuk… Yemek dolu bir tabağı masadan atan bir çocuğa bağırmak yerine, tabağı elinize alıp, bunu neden yaptığını sormak, çocuk üzerinde daha etkili olacaktır. Uyku saatinde yatakta zıplayan bir çocuğa, “yataklar uyumak içindir, üzerinde zıplanan bir oyuncak değildir.” diyebilirsiniz.

“Legoları yıkma, bak sana nasıl oynanabileceğini göstereyim.”

Örneğin abisin oynadığı oyunla ilgilenen, bazen oyununu bozan bir çocuk için siz, ‘kıskanıyor, ondan yapıyor’ diye düşünebilirsiniz. Oysa küçük çocuk, kardeşinin yeteneklerini kıskanma duygusunun farkında bile olmayabilir. Bir lego binasını basit bir şekilde görüp, yıkmanın eğlenceli olacağını düşünebilir.

Çoğu çocuk ona ne yapılması gerektiğinin söylenmesinden hoşlanmaz. Bazıları daha çok hoşlanmaz.

“Bazı şeylerin büyümesi gerekiyor, lütfen nazik olalım.”

Çocuğunuzun bir çiçeğe, bitkiye ya da herhangi bir hayvana zarar verdiğini, kötü davrandığını görebilirsiniz. Bu durum ebeveyn için de çok üzücüdür ve bunu çocuğa söylemek gerekir. “Bir çiçeği ya da kediyi incittiğinde, onun büyümesini engelliyorsun ve duygularını da incitiyorsun.” diyebilirsiniz. Bu şekilde konuşmak, çocuklarda empati duygusunun gelişmesine yardımcı olur ve diğer canlıların varlığını öğrenme/kabullenme ve anlama sürecinde destek olur.

“Sözlerimizi kullanıyoruz, ellerimizi değil.”

Şiddete meyilli ve saldırgan bir çocuğa bunun yanlış olduğunu hemen anlatmalıyız. Çocuk, bu kötü davranışları alışkanlık haline getirmeden durdurmak gerekiyor. “Birine kızdığımızda ona vurmayız, vurmamalıyız.” cümlesini açık bir şekilde çocuğa söylemeliyiz diyor Shook Sorkin. Kardeşlerden birbirlerine sarılmalarını isteyin ve öfkelendiklerinde sakinleşmelerini sağlayın. Ayrıca henüz çocukken, hissettiği duyguyu tanımlamayı öğrenmesine yardımcı olun. Hisleri tanımladıktan sonra sorunu çözmeye bir adım yaklaşmış olursunuz.

“Benimle bu ses tonuyla konuştuğunda seni anlayamıyorum, ne istediğini bana normal sesle anlat.”

Bu şekilde sadece ses kontrolü değil, davranış kontrolü de sağlanmış olacaktır. Çocuk yüksek sesle bir şeylerden dert yanarken, ona: “Sus, sızlanmayı bırak, kapat çeneni vb.” gibi ifadeleri kullanmak yerine, normal sesle konuşmaya ikna etmek daha olumlu sonuç verecektir.

Ayrıca çocuklar aslında gülmeyi severler, onlarla iletişim kurarken minik komik suratlar ve şakalar yapmak, sizi dinlemeleri için çözüm yollarından biri.

“Annen telefonunu alabilir mi, senin oyuncağın var?”

Çocuğunuz, olur olmadık yerlerde sizin telefonunuzla oynamak isteyebilir. Böyle bir anda ona dikkat çekici bir oyuncak verip, telefonun oyuncak olmadığını ona söylemek gerekiyor. Telefonu kızgın bir şekilde çocuktan almaktansa, nedenlerini açıklayıp onun ilgisini başka bir oyuncağa yönlendirebilirsiniz.

“Dur!

Tehlikeli!

Sıcak!”

Bazen sadece olası bir tehlike anında, aciliyet hissiyle ses yükseltmek gerekebiliyor. Bu gibi durumlarda da ‘Hayır’ demek yerine durumu niteleyen sıfatlar ve fiiller kullanabilirsiniz.

 

parents

Tags from the story
, ,
Diğer Yazıları: Nihan Kayalıoğlu

Yazın Daha Doğal Saç Modelleri Makbuldur

Yaz ve bahar mevsimleri güzellik, bakım, makyaj, saç konusunda acayip bir rahatlama...
Devamı

Bir Cevap Yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir