2017’nin başlarında, bağımsız araştırma şirketi OECD’nin (Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü) yaptığı araştırmaya göre Türkiye, dünya üzerinde eğitim sisteminde son sırada yer aldı. 2016 sonunda uluslararası PISA testi sonuçlarında da 72 ülke arasında ancak 50. sırada yer alan ülkemizde, eğitim sisteminde büyük bir sorun olduğu çok açıkça görülüyor. Son yıllara baktığımızda eğitim sisteminde sürekli yapılan değişiklikler, çocukları daha iyiye taşımak yerine, dünya çapında daha da geri sıralara attı.
Sorunun çocuklarımızın zekâsında değil, eğitim sisteminde olduğunu biliyoruz. Hem ülkenin hem bireysel olarak çocukların daha mutlu, iyi bir hayat yaşamaları için doğru eğitim sistemiyle eğitim-öğretim hayatlarına devam etmeleri gerekiyor. Bunun için dünya üzerindeki başarılı ülkeleri baz almak yerine neden başarısı onaylanmamış sistemlere çocuklarımızı maruz bırakıyoruz bilinmez.
Farklı ve şaşırtıcı eğitim sistemiyle, birkaç yılda bir haber olan Finlandiya, başarı sırasında da dünya üzerinde ilk 5’te yer alıyor. Eğitim sisteminde resmen bir devrim yaşıyorlar ve diğer ülkelere eğitim felsefeleriyle ve başarılarıyla fark atıyorlar.
Finlandiya eğitim sisteminde eğlence ve eğitim harmanlanarak çocuklara veriliyor. Sıkılmaları mümkün değil. Okul saatleri katı kurallarla tüm güne yayılmıyor. Müzik, resim, spor gibi aktivitelere gereken önem verilirken matematik, sosyal bilimler ve bilime de hak ettiği değer veriliyor. Bizim hayallerimizdeki eğitim sistemini onlar yaşıyor.
1900’lü yılların başında yürürlüğe geçmiş eğitim sisteminin şu anki eğitim ihtiyacını karşılamadığını söyleyen Finlandiya yetkilisi Marjo Kyllönen, bu yüzyıla yakışan eğitim sistemi için harekete geçtiklerini ve bu değişiklikleri yavaş yavaş tamamlayacaklarını belirtiyor. Zaten bu kadar başarılıyken bir reforma daha imza atan Finlandiya eğitim sistemi hepimize örnek olmalı.
İşte Finlandiya eğitim sistemindeki bize masal gibi gelen gerçekler:
1-Okula başlama yaşı 7 olan Finlandiya’da çocuklar okula bisikletle ya da yürüyerek gidip geliyorlar. Yaşları ne olursa olsun ebeveynler çocukları okula götürüp, getirmiyor. Sokaklar da buna gerek duymayacakları şekilde güvenli. Çocuklar daha okula başlarken bağımsızlık nedir öğreniyorlar.
2-Öğrenciler kendi ilgi, beceri ve ihtiyaçları doğrultusunda kendi eğitim-öğretim programlarını belirleyebiliyor. Kendi konu başlıklarını seçen çocuklar, sınavlarda da herhangi bir başka dersten sorumlu olmak zorunda değil. “Bu konular hayatımda ne işe yarayacak ki?” düşüncesi orada tarih oluyor.
3-Finlandiya eğitim sisteminde ilk 6 yıl çocuklara not verilmiyor. Not kaygısı ve stresi yaşamayan çocuklar 16 yaşında ülke genelinde bir sınava tabi tutuluyor.
4-Çocuklar günde dört saat sınıflarda ders görüyor. Haftada iki saat mesleki gelişimlerini tamamlayıcı eğitimler alıyorlar. Hem kız hem erkek çocuklar marangozluk, yemek yapmak gibi eğitimler alıyorlar, ev ekonomisi hakkında bilinçleniyorlar. Günde en az bir saatlerini okul dışında oyun oynayarak geçiriyorlar.
5-Çocuklara evde yapmaları için ödev verilmiyor. Öğrenim yeri okul olduğu için öğrencide bir eksiklik varsa bu, öğretmenler tarafından fark ediliyor. Bu şekilde çocuğun ihtiyacı doğrultusunda eğitim programı yeniden düzenleniyor.
6-Finlandiya okullarında spora çok önem veriliyor. Fakat rekabet duygusunu yaşayacakları bir ortam hazırlanmıyor, çeşitli takımlar kurup maç yapmaları teşvik edilmiyor. “Diğerinden üstün olmak” savaşı Fin kültüründe yeri olmayan bir durum.
7-Finlandiya eğitim sisteminde tüm okul ihtiyaçları devlet tarafından karşılanıyor. Özel okul yok. Okullar arası rekabet yok tam tersine dayanışma var ve başarı düzeyleri hemen hemen eşit. Öğle yemekleri, içecekleri süt her şey devlet tarafından sağlanıyor.
8-Çocuklar arası eşit imkanlara sahip olmak çok önemli, ayrıca fiziksel-zihinsel rahatsızlığı olan çocuklar için de ayrı okullar yok, hep birlikte eğitim görüyorlar. Böylece sosyal hayata dahil olmakta güçlük çekmeleri engelleniyor.
9-Çocuklar sınıfta çoraplarıyla dolaşıyor. Sınıfta kimseyi rahatsız etmeyecek şekilde rahat bir şekilde oturabiliyorlar.
